Veilig werken in de elektrotechniek: PBM’s op de juiste manier gebruiken

In de elektrotechniek is veiligheid geen bijzaak, maar een basisvoorwaarde. Werken aan of in de buurt van elektrische installaties brengt risico’s met zich mee: een elektrische schok, vlambogen en werken op hoogte zijn stuk voor stuk gevaren die directe impact kunnen hebben. Het gebruik van persoonlijke beschermingsmiddelen (PBM’s) is dan ook niet optioneel, maar vaak een noodzaak. In dit artikel gaan we in op welke PBM’s nodig zijn, hoe je ze goed gebruikt, en hoe aanvullende middelen zoals een koelvest kunnen bijdragen aan veilig en comfortabel werken.

PBM’s in de elektrotechniek: wat heb je nodig?

PBM’s zijn er in soorten en maten. Welke je nodig hebt, hangt af van het soort werk dat je doet, de omgeving waarin je werkt en de risico’s die daarbij horen. PBM’s worden geselecteerd op basis van het risico en bijlage G van de NEN 3140 norm. Voor elektrotechnische installateurs en inspecteurs zijn dit de meest voorkomende:

• Helm: bij voorkeur vlamboogbestendig en voorzien van een gelaatscherm.
• Handschoenen: isolerend en getest voor het juiste spanningsniveau.
• Beschermende kleding: vlamboogbestendig (denk aan normering EN 61482-2).
• Isolerende mat: voorkomt contact met aarden via de voeten bij werkzaamheden onder spanning.
• Gelaatsbescherming: beschermt tegen vlamboog, vonken of rondvliegende delen.
• Isolerende afschermdoek: voorkomt contact met spanningsvoerende delen in de omgeving.

Werken aan elektrische installaties doe je altijd spanningsloos. Is dit echt niet mogelijk en werk je onder spanning of in installaties met hoge kortsluitstromen (>80A), dan vallen de meeste PBM’s onder categorie 3; de zwaarste risicoklasse, waarmee je ook beschermd tegen vlamboog.

Goed gebruik: meer dan alleen dragen

Een PBM werkt alleen goed als je deze op de juiste manier gebruikt. Dat begint al bij de juiste maat en pasvorm. Handschoenen die te groot zijn, een helm die niet goed sluit of een veiligheidsbril die beslaat; het zijn allemaal redenen waardoor medewerkers geneigd zijn hun PBM even af te zetten. En juist dat is waar het mis kan gaan.

Daarnaast geldt:

• Draaginstructies naleven – hoe simpel het ook lijkt.
• Regelmatig controleren op slijtage of beschadiging.
• PBM’s schoonhouden en goed opbergen, zodat ze lang meegaan en hun functie behouden.

Werkgevers hebben hierin een duidelijke verantwoordelijkheid. Zorg dat medewerkers weten wat ze dragen, waarom dat nodig is en hoe ze PBM’s goed onderhouden.

Warmte op de werkplek: onderschat gevaar

Naast elektriciteit en vallen is ook hittestress een serieus risico, zeker bij installaties op daken of in technische ruimten zonder ventilatie. Langdurige blootstelling aan warmte kan leiden tot concentratieverlies, fouten of zelfs flauwvallen.

Een praktische oplossing hiervoor is een koelvest. Dit vest:

• Koelt het lichaam actief tot wel 15 graden onder de omgevingstemperatuur.
• Is eenvoudig in gebruik
• Blijft tot 72 uur actief zonder extra koeling of stroom.
• Is licht, herbruikbaar en past makkelijk over werkkleding.

Voor installateurs die regelmatig buiten of in warme omgevingen werken, is het koelvest een slimme aanvulling op de standaard PBM-uitrusting.

Checklist: zo zit je goed

1.  Inventariseer de risico’s voor elke klus
2. Gebruik PBM’s op maat van het werk en de persoon
3. Zorg voor duidelijke instructies en herhalingstrainingen
4. Maak een onderhoudsschema voor PBM’s
5. Let op extra omstandigheden, zoals hitte of slecht licht

PBM’s zijn de laatste verdedigingslinie tussen mens en risico. In de elektrotechniek is dat geen overdrijving. Zorg dus dat je weet wat je draagt, waarom je het draagt en hoe je het correct gebruikt. En vergeet niet: veiligheid gaat niet alleen over regels, maar ook over gedrag. Zo maken we met z’n allen het werk een stukje veiliger.

Op zoek naar PBM’s die passen bij jouw werk in de elektrotechniek? Bekijk ons assortiment of neem contact op voor persoonlijk advies.